Łupież pstry – Pityriasis Versicolor

Czy zaobserwowaliście na swojej skórze dziwne różowe lub brązowe zmiany w obrębie pleców lub klatki piersiowej? A może zastanawiacie się czemu po powrocie z wakacji wasza skóra zamiast wyglądać zdrowo i promieniście posiada widoczne plamy? Takie objawy mogą świadczyć o tym że możesz się borykać z  jedną z najczęstszych chorób dermatologicznych jaką jest łupież pstry!
Łupież pstry to powierzchowna infekcja grzybicza skóry, która często bywa mylona z innymi występującymi na powierzchni skóry zmianami. Występuje u obu płci i u wszystkich ras. Może pojawić się w każdym wieku ale najczęściej narażeni są na nią nastolatkowie. Dzieje się tak ponieważ gruczoły w tym wieku są najbardziej aktywne. 

Przyczyny i objawy

Łupież pstry jest chorobą którą może zarazić się każdy, tak naprawdę “nosimy ją na sobie” ponieważ przyczynę tej choroby stanowią drożdżaki, które każdy z nas posiada na swojej skórze. Drożdże te znajdują się w warstwie rogowej naskórka i mieszkach włosowych w pobliżu gruczołów łojowych. Do stanu chorobowego dochodzi wtedy, kiedy z jakiś przyczyn grzyby zaczynają  się namnażać. Na początku ogniska chorobowe mogą występować miejscowo a z czasem choroba może rozwinąć się w bardziej zaawansowane stadium. Duży wpływ na rozwój choroby ma pogoda, obserwuje się zwiększoną ilość zachorowań kiedy jest ciepło i wilgotno. Do przyczyn powstawania łupieżu pstrego można zaliczyć także obniżoną odporność skóry wywołaną używaniem na przykład za silnych produktów myjących, a także zmiany hormonalne te o podłożu naturalnym, jak i po zażyciu leków antykoncepcyjnych czy po terapii sterydami oraz przy nadmiernym poceniu się i przy tłustej skórze. Do pojawienia się infekcji przyczyniają się także ciąża, choroba Cushinga, niedożywienie i oparzenia.

Symptom łupieżu pstrego to hipopigmentacja (odbarwiony kolor skóry), przebarwienia lub czerwono-różowe płaskie wykwity, które mogą łączyć się w duże płaty z charakterystyczna łuską. Występują w formie wysypki, zazwyczaj pojawiają się na tułowiu, od pasa w górę oraz w okolicach zgięć stawowych. Do odbarwienia skóry dochodzi wtedy, gdy drożdże wydzielają związki chemiczne, które hamują działanie melanocytów, co prowadzi do zmniejszenia produkcji melaniny. Natomiast zaczerwienienia to reakcja skóry na stan zapalny. 

Rozpoznanie i leczenie

W celu postawienia diagnozy i sprawdzenia czy aby na pewno mamy do czynienia z łupieżem pstrym należy wykonać test na obecność grzybów Candida albicans, oprócz tego można wykonać badanie kultur drożdży. Postawienie trafnej diagnozy nie zawsze jest łatwe, ponieważ jak pisałam wcześniej objawy łupieżu pstrego można pomylić z symptomami innych chorób skórnych takich jak bielactwo, łuszczyca, ziarniniak grzybiasty, łojotokowe zapalenie skóry, łupież Gilberta czy syfilis. W razie wątpliwości lekarz może pobrać wycinek skóry do badania pod mikroskopem, a także przyjrzeć się skórze z wykorzystaniem specjalnego narzędzia, zwanego lampą Wooda, którą trzyma się w odległości około 10–15 cm od powierzchni skóry. Jeśli pacjent cierpi na łupież pstry, to skóra będzie miała żółtawozielony odcień.

Metody leczenia

Obecnie na drożdże wywołujące łupież pstry stosuje się bardzo skuteczne miejscowe leki o działaniu przeciwgrzybiczym. Przy ostrych stanach wprowadza się dodatkowo przeciwgrzybicze leki doustne tak zwane fungostatyki.
Do substancji przeciwgrzybiczych należą:

• imidazol-klotrimazol 1%
• ketokenazol 2%
• izoklonazol, mikonazol
• cyklopiroksamolamina 1%
• terbinafina 1%

Pamiętajmy iż pomimo stosowania leków i usunięcia chorobotwórczych drożdży, skóra potrzebuje dłuższego czasu na pozbycie się nieestetycznych zmian czyli czasu na to aby melanocyty zaczeły ponownie produkować melaninę.

Łupież pstry lubi nawracać dlatego należy wprowadzić profilaktykę stosowania leków przeciwgrzybiczych aby uniknąć tego problemu. Choroba stanowi przede wszystkim problem natury estetycznej, głównie to składnia chorych do odwiedzenia gabinetu dermatologicznego. Chorobie nie towarzyszą objawy takie jak swędzenie, ból czy pieczenie.

Do miejscowego stosowania na skórze stosuje się leki w formie maści lub kremów. Jest to najczęstsza forma leczenia tej choroby, można także stosować preparaty w formie szamponów i mydeł przeciwgrzybiczych, które pozwalają na kontrolowanie rozwoju drożdżaków. Zawsze przed nałożeniem maści należy dokładnie umyć i osuszyć skórę! 

Zazwyczaj zastosowanie takich leków okazuje się skuteczne. Jeżeli jednak powyższe sposoby zawiodą, należy sięgnąć po leki doustne. Jednym ze stosowanych często środków jest Itrakonazol 200 mg zażywany raz na dobę przez 7 dni. Lek Fluconazole stosuje się od 2-4 tygodni. Niestety stosowane leki mogą prowadzić do skutków ubocznych mianowicie do szkodliwego działania na wątrobę i florę bakteryjną. Czasami leczenie jest utrudnione przez stany takie jak ciąża, w tym przypadku stosowane jest leczenie miejscowe, ponieważ zastosowanie leku z wyżej wymienionymi substancjami może być szkodliwe dla dziecka. 

Pamiętajmy, aby nie stosować tłustych produktów do pielęgnacji skóry, wyłącznie środki o lekkiej, nietłustej konsystencji ponieważ nie “zapychają “ skóry i nie powodują powstawania zaskórników. Dobrze jest nosić luźne, przewiewne ubrania z “oddychających“ materiałów. Opalenizna niestety sprawia, że łupież pstry jest bardziej widoczny, dlatego należy ograniczyć ekspozycję na słońce lub stosować kosmetyki z filtrami UV.

Podsumowanie

Walka z łupieżem pstrym do łatwych nie należy. Leczenie zazwyczaj jest długie i żmudne. Niestety choroba ma tendencje do nawrotów, z tego powodu po wyleczeniu infekcji należy pamiętać o profilaktyce oraz przestrzeganiu zasad higieny i zachować ostrożność korzystając z basenów, saun i innych publicznych miejsc.

Autor: Kosmetolog Karolina Czechowska